Armoedig debat

Het Rathenau Instituut had nog zo zijn best gedaan om de nieuwste cijfers over overheidsuitgaven voor R&D op tijd naar buiten te brengen. Zo konden die vorig week nog een rol spelen in het algemeen overleg met de Vaste Kamercommissie voor OCW. De conclusie van het instituut was maar voor één uitleg vatbaar: de uitgaven zullen de komende jaren dalen. In 2019 geeft de overheid 8 procent minder uit dan in de jaren ervoor. In het Kamerdebat werd duidelijk dat er een wetenschappelijke werkelijkheid is en een politieke. Het Rathenau Instituut is een toonaangevend wetenschappelijk instituut, dat deel uitmaakt van de KNAW. Het wijst er al een aantal jaren op dat de overheidsuitgaven voor R&D omlaag gaan. Zeker sinds het wegvallen van de FES-gelden. In de Kamer legde Bussemaker de cijfers op een geheel eigen wijze uit. De Nederlandse uitgaven liggen volgens haar juist boven het EU-gemiddelde. Sterker nog er komt dit jaar 150 miljoen euro per jaar bij en dat loopt op tot 250 miljoen structureel. “Extra”, benadrukte ze nog. Dat klopt, voor zover het om haar eigen ministerie gaat. Maar de overheidsuitgaven als geheel zullen de komende jaren dalen, omdat EZ en VWS veel minder aan onderzoek en innovatie uitgeven. Het ‘extraatje’ van OCW betekent alleen dat de overheidsuitgaven iets minder hard zullen dalen dan eerder werd aangenomen.

Bussemaker praat niet graag over geld. De Wetenschapsagenda is volgens haar geen agenda van de armoede. Maar ze zei er meteen bij dat de kansen vooral liggen in de nieuwe regeerperiode in 2017. Eerst de inhoud en dan het geld, is haar motto. Ook het verwijt uit de Kamer dat het in haar Wetenschapsvisie ontbreekt aan harde doelstelling pareerde ze handig; dat is vooral bedoeld om de keuzes bij de wetenschappers zelf te leggen. Niet wetenschap op bestelling, maar respect voor het onderzoek.

Bussemaker en Dekker haalden in hetzelfde debat maar weer eens een stokoude koe uit de sloot. De overheidsuitgaven voor onderzoek zijn dik in orde, maar juist het bedrijfsleven laat het afweten, was de boodschap. Dekker laat nu een onderzoek doen dat moet uitwijzen waarom de PPS niet van de grond komt en de industrie weigert de R&D-uitgaven op te voeren.