Morele waarden moeten innovatie drijven

Jeroen van den Hoven (TU Delft)

“Innovaties raken niet zelden conflicterende waarden. Maak je iets efficiënter, dan gaat dit bijvoorbeeld ten koste van de veiligheid, want veiligheid kost geld. Het is echter onze morele plicht om niet te gaan smokkelen met belangrijke waarden en bij het innoveren voor het gemak even de veiligheid of privacy te vergeten.”

Dat betoogt Jeroen van den Hoven, hoogleraar Ethiek en Technologie aan de TU Delft. Van den Hoven is de drijvende kracht achter maatschappelijk verantwoord innoveren en het gelijknamige onderzoeksprogramma van NWO. Bij maatschappelijk verantwoord innoveren worden ethische en maatschappelijk overwegingen als randvoorwaarden in een ontwerpproces meegenomen. Dit leidt uiteindelijk tot een grotere aanvaarding en aanvaardbaarheid van een nieuwe technologie. “Door alle zaken op tafel te houden, geen compromissen te sluiten en niet aan de uitgangspunten te tornen, maak je het jezelf niet makkelijk. Maar het levert wel radicale innovaties op. Eenvoudigweg, omdat je jezelf moreel verplicht voelt om aan al die eisen te voldoen. Dit kan het beste in de inventieve mens naar boven halen.”