Dijkonderhoud

Net zoals we de dijken in Nederland moeten onderhouden en niet ondergraven, zo moeten we ook ons wetenschapsbestel onderhouden en vooral geen happen uit de basis nemen. Dat is de metafoor die beklijft na het lezen van het essay ‘Wetenschap in Nederland – waar een klein land groot in is en moet blijven’ van José van Dijck en Wim van Saarloos, respectievelijk president en vice-president van de KNAW.

Met dit essay houden de auteurs een warm pleidooi voor het investeren in het wetenschapsbestel. Het essay, waarvoor ook het KNAW-bestuur input heeft geleverd, is vervat in een rijk geïllustreerd boekje. Er staan saillante cijfers in. Zo staat Nederland met het aantal citaties per euro R&D (74 citaties per miljoen euro in 2015) aan de absolute top, en dat terwijl de publieke en private investeringen met 2 procent van het BBP lager zijn dan het OESO-gemiddelde.

Die hoge efficiency is vooral te danken aan de diepgewortelde cultuur van samenwerken, die onder andere tot uiting komt in ‘vriendelijke competitie’: wetenschappers wedijveren hier niet alleen, maar werken ook samen en geven elkaar waar nodig ondersteuning. Dat verklaart misschien ook dat alle Nederlandse onderzoeksgroepen zich qua citatie-impact boven het internationale maaiveld bevinden. Hier past dan ook geen Harvard aan de Rijn, vinden de auteurs, dat wil zeggen één universiteit die zich ontwikkelt ten koste van de rest, want die zal het Nederlandse succes om zeep helpen.