Een stap dichter bij de Oerknal in Limburg

Het Limburgse heuvelland heeft alles in huis voor de vestiging van de Einstein Telescoop (ET), waarmee zwaartekrachtgolven kunnen worden gedetecteerd, niet alleen van samensmeltende zware dubbelsterren, maar ook sterren die 10-34 seconden na de oerknal zijn ontstaan. Ook het binnenste van neutronensterren wordt hiermee zichtbaar. Prijskaartje: ruim een miljard euro aan investeringen en jaarlijks dertig miljoen euro aan exploitatiekosten.

Professor Stan Bentvelsen, directeur van het Nederlands Instituut voor Subatomaire Fysica en professor Jo van den Brand, woordvoerder van de Europese VIRGO-faciliteit voor onderzoek aan zwaartekrachtgolven zijn niet bescheiden in hun ambities. Samen met gedeputeerde Twan Beurskens van de provincie Limburg presenteerden zij hun plannen deze zomer aan staatssecretaris Sander Dekker van OCW en minister Lilianne Ploumen van buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking.

De verwachte opbrengsten zijn ernaar: naast wetenschappelijke doorbraken, kan de bouw een drievoudige economische impuls opleveren plus drieduizend banen, waarvan de helft in de Nederlandse industrie. Na oplevering kunnen zeker 1500 internationale onderzoekers gebruik maken van deze grootschalige onderzoeksfaciliteit. Onderzoekers die nu al gebruik maken van VIRGO. De technologie die ontwikkeld moet worden om de uiterst gevoelige meetfaciliteit op 200 meter diepte in de keiharde ondergrond te kunnen plaatsen, levert ook nieuwe oplossingen voor andere sectoren op. Seismische detectie en correctie bijvoorbeeld gaan verstoringen van de metingen tegen, maar helpen ook om delfstoffen op te sporen of nanotechnologie-onderzoek mogelijk te maken.